مقاله متفاوت دکتر بقایی برای روز پزشک/ روز پزشک گرامی باد اما ...
روز پزشک گرامیباد اما...
(دکتر حجت بقایی؛ مشاور تحقیق و توسعه)
روز پزشک به عنوان فرصتی برای تقدیر از زحمات پزشکان نامگذاری شده است، اما آیا این روز صرفاً یک مناسبت است یا فرصتی برای تأمل عمیق‌تر درباره جایگاه واقعی پزشکی و پزشکان امروز؟
وقتی به تاریخ پزشکی ایران نگاه می‌کنیم، نام ابوعلی سینا درخشان‌ترین ستاره است؛ کسی که نه تنها دانش پزشکی را توسعه داد بلکه فلسفه پزشکی را با انسانیت و خردورزی گره زد.
اما آیا امروز ما واقعاً الگوی او را پذیرفته‌ایم؟ آیا پزشکان امروز آرامشی که او می‌توانست داشته باشد را دارند؟ یا اینکه ما از او فقط به عنوان یک پله برای ارتقاء شغلی و اجتماعی استفاده کرده‌ایم؟
ابوعلی سینا در زمان خود، نه تنها به دلیل نوآوری‌هایش، بلکه به دلیل چالش‌هایی که با جامعه و اطرافیانش داشت، هیچ‌گاه آرامش کامل نداشت. او بارها با تردید، مخالفت و نپذیرفتن‌های متعدد مواجه بود.
اما همین ناآرامی و پرسشگری باعث شد که دانش پزشکی توسعه یابد. اگر امروز پزشکان ما فقط فرمول‌ها و نسخه‌ها را حفظ کنند، بدون اینکه دردی را واقعاً حس کنند و بدون درک عمیق از شرایط بیمار، آیا واقعاً پزشک هستند یا فقط «دکتر»هایی که عنوان پزشکی را یدک می‌کشند؟
واقعیت این است که در جامعه امروز ما، بسیاری از پزشکان به جای درمانگر دردهای مردم بودن، خود به منبع نگرانی و استرس تبدیل شده‌اند.
طبق نظرسنجی‌های انجام شده، بیش از ۴۵ درصد مردم به دلیل نگرانی از خطاهای پزشکی و برخورد غیرانسانی پزشکان، اعتماد لازم را به آنها ندارند. این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد که پزشکانی که باید درمانگر باشند، گاهی خود به عامل اضطراب بیماران تبدیل می‌شوند.
تا جایی که حتی سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش داده است که خطاهای پزشکی سالانه یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان هستند و میلیون‌ها نفر را متأثر می‌کنند.
این چالش جهانی نیز تأکیدی است بر ضرورت بازنگری عمیق در روش‌های آموزش و عملکرد پزشکی است.
در کشور ما نیز مطالعات نشان داده که بسیاری از دانش‌آموختگان پزشکی بیشتر به حفظ کردن فرمول‌ها و دانش خشک می‌پردازند تا به مهارت‌های انسانی و ارتباطی با بیمار؛ مهارت‌هایی که ابوعلی سینا با تمرکز بر شناخت بیمار و درک درد او، به آن اهمیت فراوان می‌داد.
این فاصله آموزشی و فرهنگی باعث شده است که بیش از ۳۰ درصد بیماران از نحوه برخورد و عدم همدلی پزشکان خود گلایه‌مند باشند.
آنها نه تنها درد جسمی بلکه درد روانی ناشی از حس نادیده گرفته شدن را تجربه می‌کنند.
نسبت پزشک به جمعیت در ایران حدود ۱.۲ پزشک به ازای هر هزار نفر است که از نظر عددی شاید قابل قبول باشد، اما کیفیت خدمات پزشکی و مهارت‌های انسانی پزشکان هنوز به استانداردهای جهانی نرسیده است.
مردم به جای اینکه به پزشکان به عنوان درمانگر واقعی دردهایشان نگاه کنند، گاهی آنها را منبع جدیدی از درد و استرس می‌بینند و بیشتر از آنکه امید داشته باشند، دعا می‌کنند که نیازی به ملاقات پزشک پیدا نکنند. این فاصله، فاصله‌ای است میان پزشکی واقعی و پزشکی امروز، فاصله‌ای که اگر به آن بی‌توجه باشیم، فقط در حال گرامیداشت نمادی تاریخی بدون درک واقعی مسیر او هستیم.
توسعه واقعی در پزشکی یعنی مواجهه صادقانه با مشکلات، نقد ساختاری و اصلاح مداوم.
ابوعلی سینا را نباید فقط به عنوان یک نماد تاریخی دید، بلکه باید او را معیار و چراغ راه برای پزشکی امروزی بدانیم؛ الگویی که درمان و انسانیت را در کنار هم می‌خواست.
اگر روز پزشک را گرامی می‌داریم، باید این روز را فرصتی برای بازنگری و اصلاح مسیر کنیم، نه صرفاً فرصتی برای جشن و قدردانی ظاهری.
باید از آرامش کاذب دست برداریم و به سمت پزشکی انسانی و واقعی حرکت کنیم، پزشکی که درد را درک می‌کند، همراهی می‌کند و درمان می‌کند.
+روزنوشتهای مشاور تحقیق و توسعه
#روز_پزشک
#مشاور_تحقیق_و_توسعه
