ستارهای در میان آتش؛ مرثیهای برای هنرمندانی که سوختند/ به بهانه دستگیری بازیگر مشهور سینما
(حجت بقایی؛ پژوهشگر، فیلمنامه نویس و مشاور تحقیق و توسعه)
واحد خبر کارگروه صلح و سازش _ فرهنگ توسعه// ۲۸ مهر ۱۴۰۴، خبری منتشر شد که بار دیگر جامعه هنری و عموم مردم را متأثر کرد؛ دستگیری یکی از بازیگران مشهور کشور، خبری که فراتر از یک اتفاق شخصی، نمادی از چالشها و بحرانهای عمیقی است که بسیاری از ستارههای عرصه هنر در ایران با آن مواجهند. این اتفاق بهانهای شد برای بازنگری در شرایطی که ستارههای هنری در آن میدرخشند و در همان حال میسوزند.
ستاره بودن در ایران، آنهم در دنیای هنر، نوعی زندگی پرتنش و پرتلاطم است. این مسیر نه فقط از طریق استعداد و تلاش بلکه به واسطه فشارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، شکنندهتر از آن است که به چشم میآید. داستانهای بسیاری از هنرمندانی که به واسطه شرایط دشوار، قضاوتهای ناعادلانه یا مشکلات شخصی به بنبست رسیدند، در حافظه جمعی ما ثبت شده است.
اینجا ایران است؛ جایی که ستاره بودن به معنای درخشش در معرض بادهای تند انتقاد، حاشیهسازیها و گاه آسیبهای جبرانناپذیر است. شاید در هر جای دیگری هم چنین باشد، اما فشارهایی که جامعه و ساختارهای موجود بر هنرمندان وارد میکنند، شرایط را پیچیدهتر و دشوارتر کرده است.
اینکه یک هنرمند، به ویژه بازیگری که در کانون توجه عمومی قرار دارد، دچار چنین وضعیت شود، تلنگری است به همه کسانی که در این مسیر قدم میگذارند. هنرمند باید بداند که ستاره بودن نه تنها نوری میطلبد که بدرخشد، بلکه حکمت و دانشی میخواهد تا بداند چه زمانی باید نور خود را کم کند یا خاموش سازد؛ چرا که گاهی خاموش شدن، نه تسلیم، بلکه راهی برای حفظ خود و بازگشت دوباره است.
این اتفاقات، فراتر از حواشی یک پرونده، فرصتی است برای نگاهی جدیتر به حمایت از هنرمندان، ایجاد فضاهای امنتر و بازتر برای بیان و زندگی، و تقویت سیستمهایی که به جای محکوم کردن و حذف، به بازسازی و حمایت میاندیشند.
در نهایت، ستاره بودن در ایران یعنی تحمل نگاهها، تحمل قضاوتها، و البته گاهی تحمل سوختنها. ولی اگر بتوانیم یاد بگیریم که نوری که میتابانیم را به موقع خاموش کنیم، شاید این چراغها، طولانیتر و پرفروغتر بدرخشند.
+فرهنگ توسعه