چگونه تعصب و انحصار موجب انواع فساد می‌شوند و سازمان را تضعیف می‌کنند
چگونه تعصب و انحصار موجب انواع فساد می‌شوند و سازمان را تضعیف می‌کنند
واحد خبر کارگروه صلح و سازش، توسعه فردی// گفتگویی با دکتر حجت بقایی، مشاور تحقیق و توسعه، در حاشیه یکی از رویدادهای رسمی که روز گذشته در سالن کنفرانس نمایشگاه کنگره هشت هزار شهید برگزار شد، تنشی شخصی بهانه‌ای شد برای تأملی جدیتر درباره ریشه‌های تعصب و انحصار در ساختارهای سازمانی.
این تجربه تلخ اما پرتکرار، فرصتی پدید آورد تا در گفت‌وگویی با دکتر حجت بقایی، مشاور تحقیق و توسعه، به بررسی نقش این دو پدیده در شکل‌گیری فساد و تضعیف سازمانها پرداخته شود.
به اعتقاد دکتر بقایی، تعصب در فضای سازمانی به‌معنای قضاوت و تصمیم‌گیری بر مبنای پیش‌فرضهای شخصی، قومی یا سیاسی است؛ پیش‌فرضهایی که اغلب هیچ نسبتی با شایستگی، کارآمدی یا واقعیت‌های حرفه‌ای ندارند. چنین گرایشهایی، ساختار تصمیم‌گیری را از مسیر عقلانی خود خارج کرده و مسیر را برای تبعیض و ناعدالتی هموار می‌سازد.
در کنار تعصب، انحصار به‌عنوان یکی دیگر از عوامل مخرب در سازمان، موجب می‌شود که دسترسی به منابع، فرصتها و اطلاعات تنها در اختیار گروهی خاص قرار گیرد. دکتر بقایی این پدیده را زمینه‌ساز اصلی فساد سازمانی می‌داند؛ چرا که در غیاب شفافیت و گردش آزاد اطلاعات، بستر سوءاستفاده از قدرت، رانت‌خواری و حذف نیروهای شایسته فراهم می‌شود.
نتیجه چنین فضایی، فرسایش تدریجی سرمایه انسانی در سازمانهاست. کارکنان توانمند به حاشیه رانده می‌شوند، انگیزه‌ها تحلیل می‌رود و فضای کلی سازمان با نوعی بی‌اعتمادی و انفعال همراه می‌شود. به گفته دکتر بقایی، سازمانی که در آن تعصب و انحصار به رویه تبدیل شود، دیر یا زود ظرفیت رقابت، رشد و نوآوری را از دست خواهد داد و در چرخه‌ای از ناکارآمدی و نارضایتی گرفتار می‌شود.
از دیدگاه او، راه مقابله با این روند مخرب، در بازنگری جدی در ساختارها و فرآیندهای سازمانی نهفته است. شفافیت در تصمیم‌گیری، پاسخگویی مدیریتی، نهادینه‌سازی شایسته‌سالاری و آموزش مستمر کارکنان درباره آسیب‌های تعصب و انحصار از جمله مهمترین راهکارهایی هستند که می‌توانند از بروز این آسیبها جلوگیری کنند. او همچنین بر نقش کلیدی مدیران ارشد در ایجاد و تقویت فضای سالم سازمانی تأکید دارد؛ چرا که رفتار و نگرش مدیران، عملاً الگویی عینی برای کل بدنه سازمان است.
دکتر بقایی در پایان یادآور می‌شود که هیچ سازمانی ناگهانی سقوط نمی‌کند. آنچه سازمانها را از درون می‌فرساید، مجموعه‌ای از بی‌عدالتیهای کوچک اما پیوسته است که در دل تعصب، انحصار و فساد ریشه دارند.
پیشگیری از این روند، مسئولیتی است که همه اعضای سازمان باید آن را جدی بگیرند، به‌ویژه آن‌ها که در موقعیت تصمیم‌گیری و هدایت قرار دارند.
+گروه خبری، تحلیلی اخبار مدیریت/ سرویس توسعه فردی
#گفتگو
#تعصب
#انحصار
#دکتر_حجت_بقایی
#کنگره
#دعوای_شخصی
#مشاور_تحقیق_و_توسعه
#مقاله
